Türk Nakliye Tarihine adını kazımış kişileri tanıdığım kadarı ile sayfama taşımaktan büyük onur duyuyorum. Bu duayenlerden ilki Sayın Orhan Hakkı Sertel.
1926 senesinde doğmuş. (Türkiye Cumhuriyeti’nin emekleme dönemleri.) Çok iyi bir eğitim almış. Robert College mezunu, (Rahmetli Bülent Ecevit ve Sn. Rahmi Koç ile aynı dönemde College’de öğrenim görmüş.) bu saygıdeğer büyüğüm, Harvard’daki lisansüstü eğitiminden sonra, memleketine dönmüş, ve MOBIL A.Ş.’ de pazarlama müdürü olarak görev almıştır. (1950-1955)
Bu dönemde, Batman>Yumurtalık arasında ham petrol nakliyesi büyük önem kazanmışdı ve Sayın Sertel, Mobil A.Ş. ‘den ayrılılıp, SERTEL NAKLIYAT LTD şirketini kurarak bu taşımaları gerçeklestirmeye baslamistir.
O dönemdeki arac tipleri -Mack-Sawiem-OHM-Henschel-Berliet-, arkalarındaki tankerler bu zorlu hatta bu araçlar ile ham petrol taşımaya çalıştılar, sene 1950 sonlari. (Not-aynı dönemde bu iş ile istigal eden baska bir ünlü işadamı da Selahattin Beyazit’ tir, S.Beyazit’ın eski bir nakliyeci olduğunu duyanınız oldu mu?)
Burada, filo işletmesinde kazanılan deneyim ile, Sayın Sertel, T.B.M.M.’ nin 1966 senesinde TIR Sözleşmesine imza atıp, Türkiye’nin taraf olmasından sonra, Uluslararası karayolu ile esya nakliyesine başlamaya karar vermiştir. İlk seferlerde, bizzat kendisi de (Isviçre’ye diye hatırlıyorum) karayolundan araçlar ile seyahat etmiştir. Dünya Bankası kredisi’ nin Türkiye’de yaş meyve, sebze ihracatını kalkındırmak amacı ile Türkiye’ ye vermiş olduğu kredilerden yararlanarak 1969 senesinde CONTINENTAL EXPORT TURK A.S. (CONTEX A.S.) Yazarin notu- Firma unvanında TÜRK ismini kullanma iznini Bakanlar Kurulu kararı ile alabilrsiniz.. Fırmasını kurararak ve ilk etapta 69 model Mack marka cekici ve Dorsey marka
frigorifik treylerler ithal edip, Uluslararası nakliyeciliğe soyunmustur… O dönemde, pazaralama&satış faaliyetleri büyük bir oranda dostluk-okul arkadaslığı arasında şekillenmiş idi ve tabii ki Robert College mezunu olmanın da getirmiş olduğu avantajlar ile Türkiye pazarında hatırı sayılır bir paya sahip olmuştur. 1972 senesinde de Munich’ de bir liasion ofisi acmistir. (Büronun sorumlusu Sevgili Vadim Bilak idi, belki tanırsınız…)
1969 senesinde 10 ithal araç artı eldeki diğer araçlar ile başlayan yolculukta
filonun gelişimi, 1973 senesinde artı 10 araç, 1975 senesinde artı 10 araç ile 38 araç sayısına ulaşılmıştır. Yazarın notu- Bende, sıkça bahsettiğim üzere 1974 senesinde, Izmir de bu sektöre, Contex TAS ‘de, adımımı attım. UND nin kurulduğu sene, Contex’in filosu 28 araçtan ibaret idi. Merkez, Istanbul’da Harbiye caddesinde, Hilton Oteli’nin karşısında idi, Izmir ofis, Fevzipaşa Bulvarında, Ana Garaj-Tamirhane Pinarbasi /Izmir, BMC fabrikasinin karsisinda idi. Ağırlıklı olarak Isveç ve Ingiltere hattında çalisiyor idik.
Musteri portfoyu.(aklimda kalanlar)
Ihracat
- Söktas, Söke(IPLIK) / Alpaslan Beşikçioğlu-Izmir(Çekirdeksiz kuru üzüm) / Joseph Cohen-Izmir(Çekirdeksiz kuru üzüm) /Mustafa Haydar Nazli-Izmir(Çekirdeksiz kuru uzum) / Ismet Şen(Çekirdeksiz kuru üzüm) -Izmir /Ege Balık İş-Izmir(Yılan balığı) / Tatlı su kereviti ihracatcilari, alıcı firmanın ismini hatırlıyorum PANDALUS/ Çorum’dan at ve eşek eti – Salyangoz - Işbirliği-Izmir/Birko-Niğde (IPLIK) – Mohair
Ithalat
-BMC-Izmir / Akkardan-Istanbul /Genoto-Istanbul (daha sonra Doğuş Grubu tarafından satın alındı)
Kendisi ,UND’ nin kurucu uyesidir.
Sevgili Orhan Ağabey, işini dört dörtlük takip eden, nakliyeciliği ITS A WAY OF LIFE olarak kabul eden, gelişime, yeni fikirlere açık, genç jenerasyona önem veren, (Yazarın Notu- ben kendimden biliyorum, 28 yaşında, 1980 senesinde, tüm grup filosunun idaresi, 150 araç, bana vermiş idi, tabii ki takım arkadaşlarımız ile birlikte.) bir kişiliğe sahip, Türkiye’ nin bana göre en az 20 sene ilerisinde yaşayan, düsünen bir beyne sahipdi. Bugün, bu meslekte hasbelkader bu konuda birşeyler öğrendiysem, büyük bir kısmını kendisine borçluyumdur. Minnetle teşekkür ediyorum.
Sene 1975 ve Orhan
Bey, Ingiltere Londra’ da Uluslararası Nakliye Şirketi kurdu. OHS Transport Ltd Bu Türkiye’de bir ilktir. Türk nakliyecisi olarak yurt dışında ilk nakliye şirketi, organizasyonu kuran Sayın Orhan Hakkı Sertel’ dir. (Bugün ilk yurt dışı nakliye şirketini biz kurduk diyenlere, sitelerinde bunu duyuranlara ithaf olunur, isimler herkesin malumu olduğundan ayrıca zikretmeye gerek duymadım!)
OHS Transport Ltd. şirketinden sonra, PIE Intl Carrieers şirketinin Avrupa nakliye bölümünü satın aldı. Bu şekilde, bir şirket ile Türkiye ve Ortadoğu, diğer şirket ile de Avrupa (Ortak Pazar) nakliyelerinde belirli bir paya sahip olundu. Tabii ki o pazarda bir Türk’ün başarılı olmaması için tüm engeller ortaya çıkarılmış idi. O dönemdeki Ortadoğu pazarında
pay sahibi olan Ingiliz şirketleri, Basta AsTrans olmak üzere, derneklerde, müşteriler nezdinde her türlü zorluğu çıkarmaya calıştılar, ancak su akar yolunu bulur ve şirket MARS & ROWNTREE MACKINTOSH (daha sonra Nestle grubu tarafından satın alındı.) başta olmak üzere, çikolata firmalarının Ortadoğu nakliyelerinden pay almaya başladı. (Kuveyt-Doha-Qatar-Abu Dhabi-Dubai-Saudi Arabistan.)
Sene 1981, Almanya’da United ‘’S’’ Transport Gmbh ünvanı ile bir dördüncü şirket ihdas edildi ve tüm grup filosu 180 araca ulaştı.
Gerçekleşmiş olduğu ilkler;
a- Yurt dışında, Türk sermayeli, ilk nakliye organizasyonu -1975- Ingiltere OHS Transport Ltd
b- Ingiliz plakalı araçlarda, Türk sürücülerin calışma izninin alınması.
c- Ro-ro ile sadece treylerin gönderilmesinin gerçekleştirilmesi
d- Almanya’da, Türk sermayeli, ilk nakliye organizayonu -1981 Munich United ‘S’ Transport Gmbh..
Sayin Orhan Hakkı Sertel, çok iyi bir öğretmen, sabırlı, dinleyen bir lider, birlikte calıştığı arkadaşlarına tam güven duygusu taşıyan (tabii ki terazisinde tartıldıktan sonra.) Usta bir satranç oyuncusu gibi, 4-5 hamle sonrasını görebilen, ona göre hareket planını organize eden bir öngörüye sahiptir. Kendisi ile 1974 - 1988 seneleri arasında 14 sene birlikte çalıştım, kendisinden çok şeyler öğrendim. Şu an da 82 yaşındadır, Allah kendisine uzun ömürler versin.
Nazmi ÖZCAN
