28 February 2008

Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşımacılığının Kilometre Taşları


Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşımacılığının kilometre taşlarını kronolojik sıra ile anlatmak istiyorum :

1949 T.I.R. Convention (Transport International Routier) T.I.R. sözleşmesinin hazırlanışı, taraf olacak ülkelere imzaya açılması.

1959 T.I.R Sözlesmesinin kabul edilişi ve uygulamaya başlanılması.

1960 Munich > Tahran taşımalarının başlaması. Taşımalar ; Militzer & Münch aracılığı ile, 10-12 tonluk "Bussing" marka araçlarla UMAT-( Umumi Magazalar TAS) firmasi tarafından gerçekleştirilmiştir.

1960-1968 Türkiye'nin ihraç ürünlerinin, yaş meyve, sebze (taze üzüm, pırasa, şeftali vb)
Yabancı plakalı araçlar ile nakliyelerinin gerçekleştirilme dönemi. (Bulgar, Yunan, Yugoslav, Avusturya ve Macar plakalı araçlar)

1966 Türkiye Cumhuriyeti'nin, T.I.R. Sözleşmesine taraf olması, T.C.M.M.'nin T.I.R. Sözleşmesini kabulu.

1968-1969 Türk nakliye firmalarının Batı Avrupa ülkelerine taşımalara başlaması.

1969-1971 Dünya Bankası, yaş meyve ve sebze ihracatını geliştirme projesi kapsamında, Ziraat Bankası aracılığı ile, (Süleyman Demirel hükumeti dönemi, Turgut Özal D.P.T. başkanı idi.) toplam 130 (yüzotuz) aracın Türkiye'deki müteşebbislere tahsisi…
İlk gelen 130 araç, treyler tipi dağılımı şöyle idi;
80 adet frigorifik
50 adet tenteli treyler

Türkiye Cumhuriyeti'nin dış ticaret rakamları ise ABD Doları olarak;

ihracat 588.000.000,00 $
İhracat 948.000.000,00 $

Toplam Dış Ticaret 1.536.000.000,00 $

1974 U.N.D. (Uluslararası Nakliyeciler Derneği)nin kuruluşu.

Kurucular;
1- Sn. Ahmet KUYUCU (Egeman Nakliyat)
2- Sn. Mehmet Emin SELAMOĞLU (Selamoğlu Nakliyat)
3- Sn Orhan Hakkı SERTEL (Contex TAS )
4- Sn Erdoğan ŞENAY (Er-şen Nakliyat)
5- Sn Mehmet Cevdet URAL (Urallar Co.)
6- Sn Taner GÜRKAN (Er-şen Nakliyat)
7- Sn Nusret KIZILKAYA

Ulaştırma Bakanlığı tarafından, Tır Tezkiyesi alma zorunluğunun getirilmesi. Bugün ticari faaliyetlerini çeşitli nedenler ile ticari faaliyetlerini devam ettiremeyen uluslararası karayolu
eşya taşımacılığındaki öncu kuruluşlar ;

- UMAT
- Sertel Nakliyat (Orhan Hakki SERTEL)
- Tuzcuoğlu (Tuzcuoglu Ailesi)
- Urallar Co. (Mehmet Cevdet URAL)
- Egeman (Ahmet KUYUMCU)
- Contex T.A.Ş. (Orhan Hakki SERTEL)
- Frintaş (Ziraat Bankasi, Fiskobirlik, AntBirlik ortaklığı)
- Esin Nakliyat (Numan ESİN)

Halen Ticari faaliyetlerini devam ettiren öncu kuruluşlar

- Türksped (Mehmet Hıfzı PİR-1969 - Tır tezkiye no: 8)
- Er-şen (Erdoğan ŞENAY 1969 - Tır Tezkiye no:10)
- İstanbul Beynelminel Nakliyat (1969 - Tır Tezkiye no:11)
- Ulusoy Co. (Saffet ULUSOY- 1973 - Tır Tezkiye no:16)
- Selamoglu (M.Emin SELAMOĞLU - 1967 - Tır Tezkiye no:3)
- Horoz Nakliyat (Nurettin HOROZ - Tır Tezkiye no:25)

Türkiye Cumhuriyeti'nin dış ticaret rakamları (ABD Doları olarak)

İhracat 1.532.000.000,00 $
İthalat 3.778.000.000,00 $

Toplam dış ticaret 5.310.000.000,00 $

Türkiye Cumhuriyet'inin ihraç ettiği ürünler;
İplik, Çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı, tütün, mohair, salyangoz, At ve eşek eti (köpek mamalarında kullanılmak üzere), taze sebze ve meyve, su ürünleri (yılan balığı, tatlı su
kereviti)

1975 T.I.R. Sozlesmesinin revizesi.

1975 -1978 "Middle East Boom" Ortadoğu Ülkeleri alımlarının, İthalatlarının en yüksek
düzeye ulaştığı seneler. Türkiye Cumhuriyeti'nin de ekonomik olarak en problemli seneleri. Türk
nakliye firmalarının mecburen Ortadoğu taşımalarına yöneldikleri seneler.

1976 Yabancı plakalı araçlara, Türkiye'yi transit geçer iken, YOL vergisi ödenmesi
uygulamasının başlaması. (İlerideki dönemlerde, Türk plakalı araçlar, güzergahları üzerindeki
ülkelere, mütekabiliyet esasları mucibi, alınan vergiden çok daha fazlasını ödemeye mecbur
kaldılar. Bu ilginç süreci bir sonraki yazımda ele alacağım bekleyiniz...)

1977 T.C. Deniz Nakliyatı Şirketinin ilk Ro-Ro seferlerine başlaması. (Mersin-Izmir-Trieste )

1978 Ocak. Araçlara takometre takılması zorunluluğu. Bu tarihten önce, sürücüler çalışma
saatleri ile ilgili kayıtlarını çalışma defterlerine kayıt ediyorlardı. 1978 ve sonrasını başka bir
yazıda değerlendireceğiz.

Nazmi ÖZCAN

No comments: